Культура искусство образование на рубежа веков - А. И. Рахаев
Жашау тирмени Халиматны кесини тирмен
ташларыны ортасы бла етдюрюр ючюн кьалмайды, анга кьыйынлыкь, сыныкьлыкь да
сынатады. Аты телиге аталып, эри жоюлуп, сабийи ёнгелеп кьал- гьаны бу
тиширыугьа азлыкь этгенча, жашау мынга сакьлагьан сынаула аны бла бошалмайдыла:
уллу сынаула алыкьа алда эдиле. Анагьа санамаса да, сабийи аллында кьалгьан
Халиматха ол да тамам эди, алай туугьан журтха тюшген сынаула мынга да тынчлыкь бермейдиле.
Былайда душман болмай, душманлыкь этген, Совет Аскерни таматасы - Марков,
немисли офицерден да уллу душманды бизни халкьыбызгьа. Аны буйругьу бла, 94
душманлагъа атлары чыгъарылып, сау элни адамы жоюлады. Сау эл угъай эсенг, аны
юйюнде, жашынча кёрген Исламны юйюрюн чачып, душмандан да уллу кюйсюзлюк этип,
ёлтюреди. Былайда Ислам жашыны суратын чыгъарып, Къызыл Аскерде къуллукъ этип,
душманны ууатханы ючюн майор чынны жюрютгенин айтханда, «тапхандыла майор чынны
кимге берирге» - дейди Марков ичинден. Марков ол ишге чыртда онгсунмайды, аны
къолундан келсе эди ол быллай «туземлилени» чынла берген къой, къарауаш ишден
башха бир затха да къошмаз эди. Аны къонакъ этген юйде бла халкъда жюрюген
къонакъбайлыкъны окъуна ол телиликге, ырысхыны жюрюте билмегенликге санайды.
«Урушда «кир ишни» этген адам табылыргъа
керекди. Мында мен болмасам аны ким этерик эди?» - деген оюмну тюзге санап,
башына берген сводкаларында кесине тап келишген затланы жазады.
«Ала излеген тюзлюк бу эсе, терслик ишле
уа къайдадыла, къаллайдыла? Бюгюн былай этген тамбла уа не кюн кетирликдиле
бизге?!» - деген соруугъа жууап табылмай къалады. Алай ол «тамбланы» кюйсюзлюгю
муну да озгъан «тюзлюк» эди - ачы, бушуулу, журтсузлу кёчгюнчюлюк.
92 
